Turboliquidatie niet geheel zonder risico’s

Een rechtspersoon die financieel in zwaar weer verkeert, kan ontbonden worden door een turboliquidatie. Een turboliquidatie is een eenvoudige en snelle manier om een rechtspersoon ‘op te ruimen’.

Turboliquidatie

Bij een normaal faillissement wordt er een curator aangewezen die o.a. controleert of de rechtspersoon in het verleden alles volgens de regels heeft gedaan. Bij een turboliquidatie is dit anders geregeld. Bij een turboliquidatie houdt een onderneming op te bestaan zonder dat er een vereffening plaatsvindt (artikel 2:19 lid 4 BW). Dit maakt voor een rechtspersoon een turboliquidatie vaak aantrekkelijker dan een faillissement. Een turboliquidatie komt tot stand als het bevoegde orgaan van de rechtspersoon op eigen initiatief een ontbindingsbesluit neemt en er ten tijde van de ontbinding geen baten aanwezig, dan wel te verwachten, zijn. Dat verklaart ook waarom er geen vereffening van het vermogen is vereist. Zonder baten kan er immers niets worden vereffend. De rechtspersoon dient na de turboliquidatie direct te worden uitgeschreven uit het handelsregister. Verder hoeft de rechtspersoon geen verantwoording of rekening af te leggen.

Misbruik

Een bijkomend nadeel van deze vorm van ontbinding is de kans op misbruik. De turboliquidatie kan worden gebruikt om de curator en de vereffening van het vermogen te omzeilen. Hiervoor wordt bijvoorbeeld bewust de rechtspersoon leeggehaald zodat het lijkt alsof er geen baten aanwezig zijn.

Nadat de rechtspersoon ontbonden is door middel van een turboliquidatie, houdt de rechtspersoon direct op te bestaan. Met name de schuldeisers zijn hier het dupe van, want hun vorderingen blijven onbetaald.

Een schuldeiser die bekend is met baten van de rechtspersoon én dit ook aannemelijk kan maken, kan de faillissement van de rechtspersoon aanvragen. Dit is ook mogelijk als de rechtspersoon al is geliquideerd. Een tweede optie is dat de schuldeiser de bestuurder aansprakelijk stelt met als grondslag dat de bestuurder met de turboliquidatie onrechtmatig jegens de schuldeiser heeft gehandeld. Een andere mogelijkheid is dat de schuldeiser bij de rechter een verzoek indient tot het heropenen van de rechtspersoon (artikel 2:23c lid 1 BW). Vaak zijn deze opties een moeilijke opgave voor een schuldeiser, omdat een schuldeiser vaak weinig tot geen inzicht heeft in de cijfers van de rechtspersoon.

Nieuwe maatregelen

Ondanks de bovengenoemde mogelijkheden voor schuldeisers, acht de Minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker een wetswijziging noodzakelijk. De wetswijziging ziet vooral op het verbeteren van de rechtspositie van de schuldeiser. De Minister wil dit bewerkstelligen door de navolgende maatregelen:

• Het bestuur dient voorafgaand aan de ontbinding een slotbalans op te stellen en te deponeren (openbaar maken);
• Het bestuur dient een verklaring af te leggen waarom er geen baten aanwezig zijn;
• Het bestuur is verplicht de turboliquidatie algemeen bekend te maken;
• Een turboliquidatie kan alleen worden toegepast als de jaarrekeningen over alle voorgaande boekjaren zijn opgemaakt en gedeponeerd.

Het is nog niet bekend wanneer de nieuwe maatregelen in werking zullen treden. De Minister heeft in zijn brief van 7 oktober 2019 aangegeven in de loop van 2020 een wetsvoorstel inzake de invulling van de wijzigingen aan te bieden.

28 september 2020

Ronny Nobus