Rechtsbijstandsverzekering: vrije advocaatkeuze verder uitgebreid
Het Europese Hof van Justitie heeft in november 2013 bepaald dat een verzekerde altijd zelf een advocaat mag kiezen als er sprake is van een gerechtelijke of administratieve procedure. Op 17 april 2016 heeft het Europese Hof van Justitie een nieuwe uitspraak gedaan. Op grond van deze uitspraak is het recht op vrije advocaatkeuze voor een rechtsbijstandverzekerde verder uitgebreid.
De Hoge Raad heeft aan het Europese Hof van Justitie een verzoek neergelegd tot het beantwoorden van vragen. Dat verzoek is ingediend in het kader van een geschil tussen dhr. Massar en DAS over de weigering van DAS de kosten te vergoeden van de rechtsbijstand door de advocaat die Massar had gekozen in het kader van een procedure die tot opzegging van de arbeidsovereenkomst van Massar heeft geleid.
De Hoge Raad heeft aan Het Europese Hof van Justitie de volgende vragen voorgelegd:
1) Dient het begrip ‚administratieve procedure’ in artikel 4, lid 1, aanhef en onder a, van [richtlijn 87/344] aldus te worden uitgelegd dat daaronder is begrepen de procedure bij het UWV, waarin de werkgever verzoekt om een ontslagvergunning teneinde te komen tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst met de (voor rechtsbijstand verzekerde) werknemer?
2) Indien het antwoord op vraag 1 afhangt van de kenmerken van de specifieke procedure, zo nodig in samenhang met de feiten en omstandigheden van het geval, aan de hand van welke kenmerken, feiten en omstandigheden dient de nationale rechter dan te bepalen of die procedure dient te worden aangemerkt als een administratieve procedure als bedoeld in artikel 4, lid 1, aanhef en onder a, van de richtlijn?”
Het Europese Hof van Justitie besliste als volgt:
26 Een uitlegging van artikel 4, lid 1, onder a), van richtlijn 87/344 waarbij de voor rechtsbijstand verzekerde werknemer vrij zijn advocaat of andere vertegenwoordiger kan kiezen in het kader van de administratieve procedure die ertoe leidt dat een bestuursorgaan de werkgever vergunning verleent om de werknemer te ontslaan, is te meer geboden daar het Hof in het arrest Sneller (C‑442/12, EU:C:2013:717) het recht van vrije keuze van de advocaat of de vertegenwoordiger heeft erkend in het geval van een werknemer die zich in dezelfde situatie bevond maar wiens arbeidsovereenkomst was beëindigd bij rechterlijke beslissing.
27 Bovendien zij aangaande de eventuele financiële gevolgen voor de stelsels van rechtsbijstandverzekering in herinnering gebracht dat, gesteld al dat dergelijke financiële gevolgen zich kunnen voordoen, zij niet tot een restrictieve uitlegging van artikel 4, lid 1, onder a), van richtlijn 87/344 kunnen leiden. Richtlijn 87/344 beoogt immers geen volledige harmonisatie van de regels die van toepassing zijn op overeenkomsten inzake rechtsbijstandverzekering en de lidstaten blijven bij de huidige stand van het Unierecht vrij om de op deze overeenkomsten toepasselijke regeling vast te stellen, voor zover de in die richtlijn neergelegde beginselen niet van hun wezenlijke inhoud worden beroofd (zie in die zin arrest Stark, C‑293/10, EU:C:2011:355, punt 31). Zo sluit de omstandigheid dat de verzekerde zijn recht op vrije keuze van zijn vertegenwoordiger uitoefent niet uit dat in bepaalde gevallen beperkingen kunnen worden gesteld aan de kosten die door de verzekeraars worden vergoed (zie arrest Sneller, C‑442/12, EU:C:2013:717, punt 26).
28 Gelet op het voorgaande moet op de gestelde vragen worden geantwoord dat artikel 4, lid 1, onder a), van richtlijn 87/344 aldus moet worden uitgelegd dat het in die bepaling bedoelde begrip „administratieve procedure” mede omvat een procedure die ertoe leidt dat een bestuursorgaan de werkgever vergunning verleent, de voor rechtsbijstand verzekerde werknemer te ontslaan.
Het Europese Hof van Justitie heeft op 17 april 2016 dus beslist dat het begrip ‘administratieve procedure’ ruim moet worden uitgelegd. Dus ook in het geval van een UWV-procedure kan een rechtsbijstandverzekerde aanspraak maken op vergoeding van de kosten van een externe advocaat.
De beslissing van het Europese Hof van Justitie heeft echter een ruimere strekking. Ook bij ‘administratieve procedures’ bij bestuursorganen bestaat het recht op vrije advocaatkeuze.
Het kan zijn dat u twijfelt of een zaak onder de dekking van uw rechtsbijstandsverzekering valt. Ook is het mogelijk dat uw wordt bijgestaan door een jurist van uw rechtsbijstandsverzekeraar en dat u een second-opinion wenst. Voorts kan het zo zijn dat uw rechtsbijstandsverzekeraar het u in het verleden heeft geweigerd om een advocaat te kiezen.
Indien u vragen hebt over dit onderwerp dan kunt u telefonisch contact opnemen met ons kantoor, ook kunt u binnenlopen op ons inloopspreekuur en kunt u uw vragen per email stellen (info@n-advocaten.nl). Wij kunnen uw vragen beantwoorden.
Aan de beantwoording van uw vragen zijn geen kosten verbonden.
Ronny Nobus
25 april 2016